Pandemide kripto para sektöründeki ivmeyle yükselişe geçen NFT’ler (non-fungible/değiştirilemeyen token) son aylarda yatırımcıların en çok kaybettiği alanlardan biri haline geldi. Geçtiğimiz aylarda Twitter’ın Kurucusu Jack Dorsey’nin 2021 yılında 2.9 milyon dolara satılan ilk tweet’inin piyasa değeri 3 doların altına kadar gerilemişti. NFT Scan ve CoinMarketCap verilerini inceleyen dappGambl tarafından hazırlanan yeni bir rapora göre ise 73.257 NFT koleksiyonundan 69.795’inin piyasa değeri 0 Ether olarak tanımlandı. Bu yatırımlara sahip olan kişi sayısı ise 23 milyon olarak açıklandı.
YÜZDE 1’İ 6 BİN DOLARIN ÜSTÜNDE
Hazırlanan raporda bu türden aşağı yönlü değişimlerin, herhangi bir satın alma kararı almadan önce dikkatle incelenmesi gerektiği belirtilirken; “Bir tarafta bir gecede elde edilen başarı hikayeleri yer alırken, pazarın tuzaklarla ve potansiyel kayıplarla dolu olduğu da unutulmamalı” denildi. Söz konusu rapor, oldukça değişken olan bu pazarda yeterli talebin olmaması nedeniyle NFT koleksiyonlarının yüzde 79’unun satışının gerçekleşmediğine dikkat çekti. Araştırmada toplam 8.850 NFT koleksiyonu incelendi. Bu en iyi koleksiyonun yüzde 18’inin taban fiyatının değerinin sıfır olduğu; en büyük koleksiyonların yüzde 41’inin ise fiyatının 5 ila 100 arasında değiştiği kaydedildi. Koleksiyonların yüzde 1’inden azının ise 6 bin doların üzerinde değere sahip olduğu açıklandı.
SPEKÜLATİF VURGUSU
Araştırma aynı zamanda NFT üretiminde gereken enerji miktarını da ortaya koydu. Buna göre belirlenen 196.699 NFT koleksiyonu için gereken enerjinin 27.8 kilowatt saate karşılık geldiği ve yaklaşık 16.243 ton karbon emisyonuna yol açtığı ifade edildi. Bu karbon emisyonu değerinin ise 2.048 evin ya da 3.531 arabanın yıllık emisyonuna eşdeğer olduğu ifade edildi. Rapor aynı zamanda sona eren bir projeyi veya koleksiyonu anlatmak için kullanılan ölü NFT’lerin sayısının da tahmin edilenden yüksek olacağına dikkat çekti. “NFT pazarının büyük bir kısmının spekülatif ve umut veren fiyatlandırma stratejileriyle şekillendiği açık” yorumu yapılan raporda, NFT’lerin tüm gelişmelere rağmen gelecekte hala bir yeri olabileceği belirtildi.
‘DÜŞÜŞLER GELİŞİM GÖSTERGESİ’
DAPPRADAR’ın geçtiğimiz ağustos ayında yayınladığı rapora göre, NFT’lerde işlem hacmindeki düşüş devam etti. NFT işlem hacmi bir önceki aya göre yüzde 29’luk düşüşle 632 milyon dolara geriledi. Toplam NFT satış sayısı da yüzde 23 düşüşle 3.7 milyon oldu. Raporda, işlem hacminde görülen düşüşün tam olarak NFT’lere olan ilginin azaldığı anlamına gelmediği; bu durumun, endüstrinin olgunlaşma ve gelişme evresinde olduğunun göstergesi olabileceği kaydedildi.
TÜRKİYE’DEN REFİK ANADOL ÖNE ÇIKIYOR
Türk sanatçılar arasında NFT satışlarında öne çıkan isimlerden biri olan REFİK ANADOL’un ‘Casa Batllo: Yaşayan Mimari’ isimli NFT eseri, 2022’de açık artırmayla 1 milyon 380 bin dolara satılmıştı. Anadol geçtiğimiz aylarda yaptığı bir açıklamada, “Son 2.5 yılda, yaklaşık 11.000 jeton olan NFT koleksiyonları oluşturdum ve 30 milyon dolardan fazla NFT sattım” dedi.
ŞİMDİYE KADAR SATILAN EN PAHALI NFT’LER
TPunk #3442
10.5 milyon dolar
CryptoPunk #4156
10.26 milyon dolar
CryptoPunk #5577
7.7 milyon dolar
CryptoPunk #3100
7.58 milyon dolar
MERGE
91.8 milyon dolar
Everydays
The FIrst 5000 Days by Beeple
69.3 milyon dolar
Clock
52.7 milyon dolar
Human One
29 milyon dolar
CryptoPunk #5822
23.7 milyon dolar
CryptoPunk #7523
11.75 milyon dolar
